Marskość wątroby – punkt widzenia ultrasonografisty | eduson (2024)

Wstęp

Marskość wątroby jest końcowym stadium przewlekłych chorób wątroby. Obraz ultrasonograficzny marskości wątroby zależy odczasu trwania choroby, objętości czynnego miąższu wątroby orazzaburzeń krążenia wrotnego. Obraz ultrasonograficzny marskości wewczesnej fazie różni się odzaawansowanej marskości wątroby.

Marskość wątroby – kiedy można rozpoznać?

Podstawą rozpoznania jest badanie histologiczne lub elastografia wątroby [1]. Wopisach badań ultrasonograficznych proponujemy używać sformułowania „ultrasonograficzne cechy marskości wątroby”.

Ultrasonografista „oko woko” zmarskością wątroby – trzy najczęstsze sytuacje

Sytuacja 1.

Stwierdzenie ultrasonograficznych cech marskości wątroby podczas badania jamy brzusznej wykonywanego zinnych wskazań niż marskość wątroby, upacjenta zdotychczas nierozpoznaną marskością wątroby. Taka sytuacja dotyczy 30-40% pacjentów zmarskością wątroby, uktórychprzebiega one bezobjawowo ijest wykrywana przypadkowo [1].

Sytuacja 2.

Badanie wykonywane upacjenta, uktóregostwierdzono czynnik ryzyka marskości wątroby np.zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu C. Celem badania jest ocena ultrasonograficznych cech marskości wątroby.

Sytuacja 3.

Badanie wykonywane upacjenta, uktóregojuż wcześniej rozpoznano marskość wątroby lub którymaobjawy marskości wątroby (ok. 60% przypadków). Celem takiego badania jest:

• Ocena miąższu wątroby, szczególnie podkątem występowania zmian ogniskowych. Bardzo ważna jest technika badania, takaby dokładnie ocenić cały miąższ wątroby iniepominąć wocenie żadnego jej fragmentu.
• Ocena cech nadciśnienia wrotnego.

Ultrasonograficzne cechy marskości wątroby

Zamieszczone poniżej zdjęcia ifilmy zostały wykonane aparatem GELOGIQ F6, głowicą konweksową iliniową.

Wymiary wątroby

Wewczesnej fazie marskości wątroba może być powiększona. Przeczytaj, jak mierzyć wątrobę wbadaniu usg​​.Wraz zczasem trwania marskości wymiary wątroby zmniejszają się orazzmieniają się jej proporcje. Powiększeniu ulega płat ogoniasty (segment I) ilewy płat wątroby (segment IIiIII) wstosunku dopłata prawego (segment VI iVII) [1].

Dooceny wymiarów wątroby można skorzystać zewskaźnikaC/RL: szerokość płata ogoniastego(C– ang. caudate lobe) / szerokość prawego płata wątroby (RL – ang. right lobe). Wartość wskaźnika > 0,65, zeswoistością 100% iczułością 43-85% świadczyć może omarskości wątroby [2,3]. Ocena tego wskaźnika uniektórych pacjentów może być problematyczna. Trudne może być określenie granicy bocznej płata ogoniastego orazuwidocznienie całego przekroju poprzecznego płata prawego. Prostszym technicznie pomiarem jest ocena wymiaru AP płata ogoniastego ilewego płata wątroby. Grubość płata ogoniastego powinna być mniejsza niż połowa grubości lewego płata wątroby [4].

Niejednorodna echostruktura wątroby

Wmarskości wątroby jej echogeniczność jest porównywalna doprawidłowej wątroby. Podwyższenie echogeniczności wątroby wmarskości może wynikać zewspółwystępowania stłuszczenia. Samo włóknienie niepowoduje podwyższenia echogeniczności wątroby. Włóknienie widoczne jest jako pogrubienie rysunku systemu wrotnego orazzwiększenie ilości mocnych ech wokolicy wnęki wątroby iszczelin międzypłatowych [4].

Ocena echostruktury wątroby niekiedy może być trudna. Pomocne może być skorzystanie zfunkcjonalności aparatu GELOGIQ F6 onazwie Scan Coach. Oprócz rycin pokazujących anatomię narządów dostępne sątakże referencyjne obrazy ultrasonograficzne.

Nierówny zarys brzegu wątroby

Nierówny zarys zewnętrzny wątroby wynika zguzków regeneracyjnych iwłóknienia. Nierówny zarys wątroby upacjentów zwodobrzuszem jest dobrze widoczny nawet przy użyciu głowicy konweksowej. Zdecydowanie łatwiej ocenić zarys wątroby korzystając zgłowicy liniowej [6].

Przebudowa guzkowa

Guzki regeneracyjne wbadaniu usg widoczne sąjako obszary normoechogeniczne ihipoechogeniczne, często zniewielkim obszarem hiperechogenicznym naobwodzie, które odpowiada włóknieniu. Sąone guzkowym rozrostem hepatocytów wodpowiedzi nawłóknienie wątroby. Guzki dysplastyczne natomiast zalicza się dozmian przednowotworowych. Jedną znajwiększych trudności jest odróżnienie guzków regeneracyjnych idysplastycznych odraka wątrobowokomórkowego [4,5,6].

Wodobrzusze ipogrubiała ściana pęcherzyka żółciowego

Wodobrzusze wynika zwysięku napowierzchni surowiczej jelita, otrzewnej iwątroby. Wodobrzusze, podobnie jak pogrubiała ściana pęcherzyka żółciowego, sąnastępstwem hipoalbuminemii [5].

Marskość wątroby – następstwa, powikłania

Rak wątrobowokomórkowy

Upacjentów zmarskością wątroby występuje zwiększone ryzyko rozwoju raka wątrobowokomórkowego (HCC ang. hepatocellular carcinoma). Najczęściej rak wątrobowokomórkowy jest zmiana litą, hipoechogeniczną, niejednorodną. Często widoczne jest naciekanie żyły wrotnej. Małe raki wątrobowokomórkowe mogą być hiperechogeniczne lub normoechogeniczne, coczyni jeszczególnie trudnymi dorozróżnienia odguzków regeneracyjnych idysplastycznych [1,4,5].

Nadciśnienie wrotne

Marskość wątroby prowadzi dozaburzeń hemodynamicznych wżyle wrotnej orazżyłach wątrobowych. Przebudowa architektoniki wątroby powoduje wzrost ciśnienia wżyle wrotnej. Ciśnienie wukładzie wrotnym jest większe niż wukładzie żył głównych. Dochodzi dopowstania przecieku krwi zukładu wrotnego. Przy odpowiedniej systematyce badania wbadaniu usg możliwe jest uwidocznienie do90% połączeń. Najtrudniej jest uwidocznić żylaki przełyku zewzględu nazasłaniający jeżołądek. Problemy można napotkać także wocenie żyły wieńcowej, naczynia odchodzącego odżyły wrotnej wokolicy dopływu żyły krezkowej górnej. Krew wżyle wieńcowej płynie wkierunku dogłowowym. Warto pamiętać omożliwości powstania krążenia obocznego wokół pęcherzyka żółciowego, kiedy krew jest kierowana zżyły wrotnej jej gałęzi wewnątrzwątrobowych. Najważniejsze ultrasonograficzne cechy nadciśnienia wrotnego przedstawiono winfografice poniżej [5].

Zakrzepica żyły wrotnej

Marskość wątroby jest najczęstszą, aleniejedyną przyczyną zakrzepicy żyły wrotnej. Dozakrzepicy żyły wrotnej może dojść wprzebiegu chorób zapalnych inowotworowych powodujących ucisk nażyłę wrotną iśledzionową. Dlatego ważna także ocena okolicy żyły wrotnej iśledzionowej. Zakrzepica żyły wrotnej może być całkowita lub częściowa [5].

Przyczyny błędów fałszywie dodatnich wdiagnostyce zakrzepicy żyły wrotnej:

• Niewłaściwe ustawienie głowicy wstosunku dożyły wrotnej wopcji kolorowego dopplera. Głowica powinna być przyłożona podkątem mniejszym niż 60 stopni wstosunku doosi żyły wrotnej.
• Nieprawidłowe ustawienie wartości PRF uniemożliwiające uwidocznienie przepływów oniskich prędkościach.

Przyczyny błędów fałszywie ujemnych wdiagnostyce żyły wrotnej:

• Zinterpretowanie uwidocznionego przepływu wnaczyniach krążenia obocznego wokolicy wrót wątroby jak przepływu wżyle wrotnej.

Pozostałe zmiany naczyniowe wmarskości wątroby

Tętnica wątrobowa

Upacjentów zmarskością wątroby, zupośledzonym przepływem wżyle wrotnej widoczne jest poszerzenie izwiększenie prędkości przepływu zżyle wątrobowej. Jest tomechanizm kompensacyjny, dążący doutrzymania przepływu krwi przezwątrobę. Często wtejgrupie pacjentów tętnica wątrobowa jest lepiej widoczna niż uosób zdrowych [5,6].

Żyły wątrobowe

Wprzebiegu marskości wątroby światło żył wrotnych ulega zwężeniu. Prawidłowe spektrum trójfazowe staje się jednofazowe. Jest tonieswoisty objaw ultrasonograficzny. Może być widoczny także winnych przewlekłych chorobach wątroby [5,6].

Podsumowanie

Prezentowane zdjęcia ifilmy wykonane zostały aparatem GELOGIQF6. Tekst powstał wewspółpracy zfirmą GEHealthcare.Dowiedz się więcej oaparacie LOGIQ F6.

Skontaktuj się zprzedstawicielem firmy GEpodnumeremtelefonu +48 22 330 83 53 lub prześlij wiadomość naadres: usg.polska@ge.com,jeśli jesteś zainteresowany testowaniem aparatu wTwoim miejscu pracy.

• Śledź nas nafacebook,twitter,google+.
• Wyraź zgodęna otrzymywanie informacji edukacyjnych mailem, aonajnowszych treściach poinformujemyCię zaraz poichopublikowaniu.
• Zobacz jak wygląda portal eduson.pl naTwoim smartfonie!Pogłębiaj swoją wiedzę ultrasonograficzną korzystając zurządzeń mobilnych.

Piśmiennictwo

1. Wawrzynowicz-Syczewska M. Marskość wątroby. W: Gajewski Pred. Interna Szczeklika 2015. Medycyna Praktyczna Kraków 2015. 1157-1170.
2. Rumack CM, Wilson SR, Charboneu JW.Levine D. Diagnostic Ultrasond. Wyd IV.2011. Mosby,Elsevier.
3. Giorgio A, Amoroso P, Lettieri G, Fico P, deStefano G, Finelli L, Scala V, Tarantino L, Pierri P, Pesce G. Cirrhosis: value of caudate toright lobe ratio indiagnosis with US. Radiology. 1986 Nov;161(2):443-5.
4. Walas MK. Błędy wdiagnostyce usg wątroby idróg żółciowych. W: Jakubowski Wred. Błędy ipomyłki wdiagnostyce ultrasonograficznej. Roztoczańska Szkoła Ultrasonografii. Zamość 2005.
5. Bates JA. Abdominal Ultrasound. How, Why, and When. Wyd. II. 2004, Elsevier Limited
6. Ahuja ATred. Diagnostic Imaging Ultrasound. Amirsys Wyd. I. 2007.
7. Gierbliński I. Pomiary wątroby. W: Jakubowski W. Pomiary wultrasonografii.Roztoczańska Szkoła Ultrasonografii. Zamość 2004.